Khuyến khích vay mua nhà
Gần đây các ngân hàng đang đua nhau chào mời cho vay tiêu dùng với lãi suất 0%. Cụ thể, NamABank thông báo trên toàn hệ thống về sản phẩm “Ưu đãi lãi vay - Có ngay mơ ước” dành cho khách hàng vay tiêu dùng, mua nhà lãi suất ưu đãi đến 0%/năm. Lãi vay tiêu dùng của VietCapital Bank cũng 0%/năm. Ngân hàng này cho biết sẽ dành 500 tỷ đồng cho chương trình “Sắm xe như ý- thỏa chí tiêu dùng” với lãi suất 0% cho tháng đầu tiên và 10,6% cho 3 tháng tiếp theo.
HDBank gây “sốt” trên thị trường cho vay tiêu dùng bằng một tuyên bố dành 1.000 tỷ đồng ưu đãi lớn cho khách hàng cá nhân vay tiêu dùng, mua nhà, xây/sửa nhà... với lãi suất 0% áp dụng trong tháng đầu tiên và 11,86%/năm cố định trong 11 tháng tiếp theo. Không kém cạnh, HSBC cũng tham gia cho vay tiêu dùng với lãi suất 0% trong 3 tháng đầu…
Đua nhau đưa ra sản phẩm cho vay tiêu dùng lãi suất 0%
Mặt bằng lãi suất cho vay tiêu dùng xác lập lúc này thấp hơn cả mức lãi suất trước năm 2007. Ước tính mức lãi suất các ngân hàng công bố cho khách hàng vay tiêu dùng 12 tháng đầu trung bình ở mức 6 – 10%/năm.
Chẳng hạn, VIB chào khách hàng vay mua nhà chỉ với lãi suất 6%/năm trong 6 tháng đầu, sau đó điều chỉnh theo lãi suất thị trường. Maritime Bank công bố lãi suất cho vay mua nhà, vay tiêu dùng 6 tháng đầu khoảng 8%/năm và 13,8%/năm ở 6 tháng tiếp theo. Vietbank cho vay tiêu dùng, trường hợp người vay là nhà giáo lãi suất 8,5%/năm, thời hạn vay 15 năm và tỷ lệ khoản vay lên đến 100% giá trị tài sản đảm bảo.
VPBank áp dụng cho vay tiêu dùng với lãi suất ưu đãi chỉ từ 6%/năm, giá trị vay tối đa lên đến 5 tỷ đồng một khoản vay. Theo thông báo của VPBank, khách hàng có thể chọn phương án lãi suất ưu đãi 6%/năm trong 6 tháng đầu, áp dụng cho khoản vay có thời hạn cam kết tối thiểu trên 24 tháng hoặc có thể chọn vay mua nhà đất, xây dựng sửa chữa nhà với mức lãi suất 9,99%/năm, áp dụng trong 9 tháng đầu tiên...
Nguyên nhân các ngân hàng chạy đua cho vay tiêu dùng lãi suất thấp được cho là từ đầu năm đến nay, chính sách điều hành lãi suất theo hướng giảm dần. Nhưng do tình hình khó khăn nên việc tăng trưởng tín dụng ở khối DN vẫn chưa đạt được nhiều mong muốn. Từ đó, song song với việc giảm lãi suất cho vay ở khối DN sản xuất kinh doanh, các ngân hàng tiến thêm một bước nữa là đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng ở khối khách hàng cá nhân, vay tiêu dùng với lãi suất thấp như là một hướng đi cho tín dụng của một số ngân hàng.
Khai thác thị trường “ngách”
Nhìn vào biểu lãi suất thấp kỷ lục ở mảng tín dụng tiêu dùng, có quan điểm lo ngại các ngân hàng sử dụng chiêu lãi suất có thể sẽ bị phản tác dụng. Vì vừa giảm lãi suất cho vay, vừa phải tăng trích lập dự phòng rủi ro rất có thể khiến nhiều ngân hàng đối mặt với lỗ.
Nói như vậy một phần do chênh lệch lãi suất đầu ra - đầu vào chưa tính đến chi phí dự phòng rủi ro tín dụng ở khoảng 3,03%/năm. Nhưng nếu trừ chi phí này thì chênh lệch chỉ còn khoảng 1,93%/năm – số liệu của NHTW. Nếu so với năm 2012, trong quý I/2013, chênh lệch thu chi của các ngân hàng giảm 17%. Đó là chưa kể nếu ngân hàng mạnh tay cho vay tiêu dùng trong bối cảnh thất nghiệp tăng cao như hiện nay sẽ dẫn tới rủi ro trong việc thu hồi nợ...
Tuy nhiên, theo nhận định chung của các chuyên gia kinh tế trong nước cũng như người trực tiếp điều hành ngân hàng thì hiện thị trường đã khác trước. Trước đây, các ngân hàng không giảm lãi suất cho vay tiêu dùng vì nợ xấu vẫn còn ở mức cao. Nhưng thời gian qua hệ thống ngân hàng đã tích cực triển khai các giải pháp xử lý nợ xấu.
Hơn nữa, lý do chính khiến các ngân hàng giảm mạnh lãi suất ở lĩnh vực này do nhu cầu vay tiêu dùng và sức hấp thụ vốn của khách hàng thời điểm này đã tăng lên đáng kể. Dòng tiền chảy vào nền kinh tế qua kênh vay tiêu dùng đã được thông suốt.
Điều này được thể hiện qua số liệu thống kê từ NHNN TP.Hồ Chí Minh, tính từ đầu năm đến nay, các ngân hàng trên địa bàn đã cho cá nhân vay mua nhà, sửa chữa nhà, tiêu dùng... tăng khoảng 12.000 tỷ đồng, với mức tăng 1,5% so với đầu năm 2012. Số dư nợ khách hàng cá nhân chiếm 11,2% trên tổng dư nợ.
Ông Trần Phương Bình - Tổng giám đốc DongA Bank nói rằng, hiện Việt Nam có trên 1,7 triệu người có khó khăn về nhà ở, nhu cầu về nhà ở theo đó rất cao. Đồng thời, nhiều DN bất động sản cũng đã chủ động điều chỉnh chiến lược kinh doanh như: tập trung phát triển nhà ở xã hội; chia nhỏ căn hộ, sử dụng vật liệu trong nước để giảm giá thành; bán hạ giá để cắt lỗ…
Trong khi đó ông Trịnh Đình Dũng - Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho rằng, giá nhà ở hiện đã giảm nhiều so với thời điểm sốt giá giai đoạn 2008-2010, nhiều dự án giá giảm tới 50%, trở về giá tương đương thời điểm 2006.
“Thị trường bất động sản đã hướng tới bộ phận người mua để ở, cung cấp các hàng hóa phù hợp với nhu cầu thực và khả năng thanh toán của thị trường. Điều này tạo điều kiện rất lớn để ngân hàng hỗ trợ cho người mua nhà bằng nhiều hình thức”, ông Trần Phương Bình nói.
Quả vậy, khi giá nhà giảm cộng với chính sách nới lỏng tiền tệ diễn ra mạnh mẽ, người dân gửi tiết kiệm nhiều năm ở NHTM có thể rút ra và vay thêm vốn để mua nhà tăng lên. Nếu làm một phép tính sơ bộ, dù mức lãi suất thấp chỉ được áp dụng trong mấy tháng đầu nhưng sau đó, lãi suất điều chỉnh theo thị trường cũng khá hợp lý.
Ví như khoản vay 500 triệu đồng, thời hạn 5 năm tại VietCapital Bank lãi suất 0% trong tháng đầu tiên; 3 tháng sau đó, với lãi suất 10,6%/năm thì mức lãi suất bình quân trong 4 tháng chỉ cỡ 7,95% - một mức lãi suất được xem là “trong mơ” vào thời điểm mấy năm trước. Đây được xem là điểm tích cực không chỉ hỗ trợ cho khách hàng mà bản thân hệ thống ngân hàng khi triển khai các gói tín dụng cho vay cũng dễ đạt được mức trưởng tín dụng như kỳ vọng.
