Trong báo cáo "Triển vọng 2014: Ngân hàng Việt Nam" công bố hôm qua, Fitch cho rằng các chính sách ổn định vĩ mô khởi động từ đầu năm 2011 đã giúp giảm biến động về lãi suất, tỷ giá và lạm phát. Duy trì nền tảng ổn định sẽ giúp tăng cơ hội phục hồi cho ngành ngân hàng. Tuy nhiên, các cải tổ vẫn còn chậm, một phần do Chính phủ e ngại làm trầm trọng thêm các vấn đề trong nền kinh tế vốn đã mong manh.

Fitch dự đoán trong giai đoạn 2014-2015, Việt Nam chỉ tăng trưởng khoảng 5,5%, tốc độ thấp so với thập kỷ qua. Các nỗ lực kích cầu trong nước cũng chưa hiệu quả do ngân hàng và người đi vay lo ngại môi trường kinh doanh còn nhiều biến động. Tăng trưởng tín dụng 8 tháng đầu năm chỉ đạt 6%, trong khi cùng kỳ năm ngoái là 9%.

Các ngân hàng Việt vẫn gặp nhiều rủi ro vì chậm cải tổ. Ảnh: Anh Quân

Fitch dự đoán hệ thống ngân hàng sẽ phục hồi dần dần, tùy vào tốc độ, hiệu quả của cải tổ và các quy định điều tiết. Công ty Quản lý Tài sản (VAMC) có thể không giải quyết được nhiều vấn đề về chất lượng tài sản trong ngắn hạn. Đó là do một số lĩnh vực hoạt động còn chưa rõ ràng và các quy định cải thiện minh bạch chất lượng tài sản vẫn bị trì hoãn đến tháng 6/2014. Việc hợp nhất các ngân hàng và cải tổ doanh nghiệp nhà nước có thể chỉ diễn ra chậm chạp trong trung hạn.

Kém minh bạch về nợ xấu và điều kiện kinh tế khó khăn vẫn còn là rủi ro với các ngân hàng lớn, Fitch nhận xét. VAMC có thể giúp các ngân hàng gỡ bỏ nợ xấu, nhưng không thể kéo họ thoát lỗ. Tỷ lệ nợ xấu thực, theo Fitch có thể vào khoảng 15%, thay vì 3 - 4% như báo cáo. Mức thua lỗ tới 80% cũng có thể khiến tỷ lệ an toàn vốn cấp 1 (CAR) của các nhà băng lớn giảm tới 1% xuống 9%, thay vì 10% như báo cáo cuối tháng 6.

Thực trạng này, cùng áp lực về lợi nhuận và chất lượng tài sản, sẽ khiến việc tìm kiếm các dòng vốn mới càng khó khăn hơn, theo Fitch. Các quy định hiện hành về sở hữu càng làm nản lòng nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường nợ xấu Việt Nam trong bối cảnh các nhà đầu tư trong nước cũng chẳng mấy mặn mà quan tâm, bởi những bất ổn nội tại của nền kinh tế.

Fitch cảnh báo các ngân hàng Việt Nam có thể bị hạ xếp hạng nếu môi trường kinh doanh nhiều thách thức hơn, đe dọa khả năng trả nợ của các nhà băng; niềm tin nhà đầu tư giảm sút; hoặc tín nhiệm của Việt Nam bị hạ. Dù vậy, triển vọng vẫn được Fitch đánh giá ổn định, do các ngân hàng ở nhóm điểm tín dụng "B" cũng đã phản ánh rủi ro trên, và triển vọng của của Việt Nam hiện cũng là ổn định