“Tăng trưởng đang nhích dần, tuy vẫn chậm”, ông Đỗ Thức - Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, lưu ý vậy về bức tranh kinh tế 7 tháng qua. Những động thái tốt được vị này khái quát nhanh: sản xuất tăng, tiêu dùng và đầu tư cũng tăng, trong khi tồn kho đã giảm...

Lãi suất cho vay đã ổn định, tạo thuận lợi cho DN tiếp cận vốn để phát triển sản xuất

Sự khác biệt, theo các phân tích của giới chuyên gia tại thời điểm này, là tổng cầu có biểu hiện phục hồi tốt, một diễn biến tích cực xóa đi phần nào quan ngại về triển vọng ảm đạm kéo dài của nền kinh tế suốt nhiều tháng qua.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, nét cơ bản của kinh tế 7 tháng thể hiện qua chỉ số về tổng mức hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đã cải thiện hơn; xuất khẩu duy trì đà tăng trưởng khá cao. Trong khi đó, cầu đầu tư xuất hiện tình huống tăng trở lại ở dòng vốn nước ngoài; nhập khẩu máy móc thiết bị và vật tư phục vụ cho sản xuất tăng đáng kể.

Do những động lực cơ bản của sản xuất đã cải thiện, nhu cầu sử dụng lao động đã tăng khá tốt. Chỉ số sử dụng lao động tháng 6 của các DN công nghiệp tăng 1% so với tháng 5 và tăng 4,1% so với cùng kỳ năm 2012. Ông Cao Viết Sinh - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhấn mạnh: “Phát triển DN bước đầu cũng có những dấu hiệu tích cực”. Cụ thể, số DN thành lập mới đã bắt đầu tăng so với cùng kỳ. Số DN tạm ngừng hoạt động đã quay trở lại hoạt động cũng tăng dần qua từng tháng.

Nếu nhìn sự cải thiện của sản xuất và tăng trưởng là những dấu hiện tích cực ban đầu, ổn định vĩ mô đã có một quá trình diễn tiến khá dài. Lạm phát từ những mốc rất cao nay đang về mặt bằng khá thấp, trong khi dự trữ ngoại hối nới rộng nhanh, tạo dư địa can thiệp chính sách, tăng trưởng tín dụng cũng bắt đầu tốt lên. Sự hồi phục của nền kinh tế có ý nghĩa hơn rất nhiều ở góc độ kiểm soát được vĩ mô, đảm bảo được an sinh xã hội...

Thứ trưởng Sinh nhấn mạnh, nhiều chỉ số đang khẳng định tình hình vĩ mô đã được cải thiện. Những lưu ý đang hướng đến tương quan giữa chỉ số lạm phát được kiềm chế ở mức thấp, trong khi tổng phương tiện thanh toán cho đến gần đây ước tăng 8% so với cuối năm 2012, tổng số dư tiền gửi tại các tổ chức tín dụng tăng hơn 9%, tín dụng đối với nền kinh tế ước tăng gần 5%.

“Diễn biến chỉ số giá cho thấy, lạm phát không còn là lo ngại lớn trong năm 2013, tuy vẫn còn những yếu tố tác động đến giá ở những tháng cuối năm”, ông Sinh nói. “Như vậy, có thể thấy các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh đã dần phát huy tác dụng. Niềm tin của nhà đầu tư vào nền kinh tế vĩ mô đã có những chuyển biến tích cực”.

Những chuyên gia luôn “đau đáu” với kinh tế Việt Nam như TS. Võ Trí Thành - Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) dường như cũng hài lòng với triển vọng trước mắt. Ông phân tích, cán cân thanh toán thặng dư, dự trữ ngoại tệ tốt, thanh khoản của hệ thống ngân hàng tốt và VAMC đã đi vào hoạt động cùng các công cụ giải quyết nợ xấu khác sẽ góp phần tháo dần nút thắt tín dụng.

Việc lãi suất cho vay đã ổn định, một số DN có tình hình tài chính lành mạnh, phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả đã được các NHTM cho vay với lãi suất chỉ ở mức 6,5 - 7%/năm, cũng chính là những cơ sở để mục tiêu tăng trưởng tín dụng ở mức 10 - 12% nhiều khả năng có thể đạt được, ông Thành nhận định.

Tuy nhiên, cẩn trọng dường như không thừa trong tình hình hiện nay, khi nhiều nhân tố ảnh hưởng đến diễn biến kinh tế trong nước vẫn chưa thể nắm bắt chính xác. Đó là, những yếu tố tác động đến tăng giá vẫn còn, nên cần phải kiểm soát chặt các chính sách và các cân đối lớn, nhất là việc tăng giá các yếu tố đầu vào cho sản xuất như điện, xăng dầu, phân bón... và các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu khác. Bên cạnh đó, cho dù Thủ tướng đã chỉ đạo rất rõ ràng: giữ cân đối ngân sách, không nới bội chi, nhưng những số liệu thu chi ngân sách cho thấy tình hình vẫn rất khó khăn.

Xuất khẩu tuy vẫn tăng, nhưng tốc độ tăng đang giảm dần. Đã vậy, xuất khẩu tăng chủ yếu nhờ ở khu vực FDI. “Nói là nhờ ở khu vực FDI nhưng thực chất thì hầu như xuất khẩu mạnh là ở Samsung. Đó là điều đáng lưu ý”, ông Thành nói. Còn như nông nghiệp nông thôn vốn là bệ đỡ cho tăng trưởng 2 năm về trước khi tăng trưởng suy giảm, thì nay cũng đang trong tình trạng sản xuất không lãi bao nhiêu, xuất khẩu nông sản cũng “chật vật”.

Để nền kinh tế sớm phục hồi và bền vững, theo các chuyên gia, trước hết, đòi hỏi cần có sự linh hoạt hơn và nhanh nhạy hơn trong chính sách, nhưng không thể chủ quan, nôn nóng, vẫn phải kiên trì với ổn định kinh tế vĩ mô. Ông Đỗ Thức nói, không nên đòi hỏi phải phục hồi tăng trưởng nhanh cho dù dấu hiệu phục hồi đã rõ nét. Theo ông Thành tính toán, tăng trưởng GDP cả năm 2013 nên ở mức 5,2-5,3% “là vừa”.