3 phiên đầu tuần, khối NĐT nước ngoài mua vào 12,2 triệu cổ phiếu nhưng bán ra 23,4 triệu cổ phiếu, giá trị bán ròng lên đến 199 tỷ đồng. Liên quan đến động thái này, đã có khá nhiều ý kiến lý giải như xuất phát từ các thông tin tiêu cực của số liệu PMI tháng 5 của Trung Quốc (giảm từ mức 50,4 điểm trong tháng 4 xuống còn 49,6 điểm), khả năng Hoa Kỳ ngừng gói kích thích kinh tế… đã ảnh hưởng đến tâm lý của khối NĐT nước ngoài và dẫn đến áp lực bán ròng.

Động thái bán ròng của khối ngoại chỉ chuyển từ mã này sang mã khác

Tuy nhiên, vẫn có thể lý giải đơn giản hơn nếu nhìn từ hoạt động tái cơ cấu danh mục của các quỹ ETF: các quỹ này đang chuẩn bị cho đợt tái cơ cấu danh mục diễn ra trong tháng 6/2013. Cụ thể, hai quỹ ETF đầu tư vào TTCK Việt Nam là Market Vector Vietnam ETF (VNM) và FTSE Vietnam ETF sẽ lần lượt công bố danh mục đầu tư quý II/2013 vào các ngày 7/6 và 14/6. Nhiều mã sẽ bị khối ngoại bán ra một khi bị loại khỏi rổ danh mục.

Theo dự báo của Công ty Quản lỹ quỹ VietinBank (VietinBank Capital), nhiều khả năng các quỹ ETF sẽ thoái vốn tại 4 mã là HAG (CTCP Hoàng Anh Gia Lai), STB (Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín), SJS (CTCP Đầu tư Phát triển Đô Thị & KCN Sông Đà) và PVF (Tổng công ty Tài chính cổ phần Dầu khí Việt Nam). Nguyên nhân thoái vốn tại HAG và STB là do giới hạn về tỷ lệ sở hữu của NĐT nước ngoài. SJS do không đủ điều kiện về vốn hóa và PVF thâu tóm Westernbank.

Còn theo dự báo của CTCP Chứng khoán Sài Gòn (SSI), cổ phiếu PGD (Công ty cổ phần Phân phối khí thấp áp dầu khí Việt Nam) có khả năng bị loại ra khỏi rổ do không đáp ứng được các yêu cầu về thanh khoản. Trong khi đó, VNM nhiều khả năng sẽ loại HAG, SJS ra khỏi rổ và có thể xem xét loại thêm hai cổ phiếu khác là STB, PVF.

Nguyên nhân HAG có thể bị loại là do không đáp ứng được điều kiện sở hữu của NĐT nước ngoài khi từ 17/4 “room” cho NĐT nước ngoài bị giới hạn còn 37,8% và SJS bị loại do không đáp ứng được điều kiện vốn hóa. Trong khi đó, FTSE Vietnam All-share Index có thể loại hai mã là PNJ (Công ty cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận) và PGD ra khỏi rổ.

Từ đây, có thể hiểu việc khối ngoại bán ròng xuất phát từ hoạt động tái cơ cấu danh mục của các quỹ ETF và các quỹ này thậm chí đang bán trước những mã sẽ không có mặt trong rổ danh mục sắp được công bố.

VietinBank Capital nhận định, diễn biến thị trường thời gian gần đây cho thấy hoạt động giao dịch của khối ngoại đa phần là mua bán thông thường để cơ cấu lại danh mục đầu tư. Việc các quỹ ETF sắp công bố danh mục đầu tư trong quý II/2013, cùng với các hoạt động mua bán thường với khối lượng lớn của các quỹ này sẽ ảnh hưởng đến tâm lý thị trường, cũng như chính cổ phiếu được thêm vào hay loại ra khỏi danh mục.

Theo Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD), tính đến ngày 31/5/2013, VSD đã cấp mã số giao dịch chứng khoán cho 16.320 NĐT nước ngoài, trong đó có 2.082 NĐT tổ chức và 14.238 NĐT cá nhân. Riêng trong tháng 5/2013, cơ quan này đã cấp mã số giao dịch chứng khoán cho thêm 82 NĐT ngoại, gồm 28 tổ chức và 54 cá nhân đầu tư nước ngoài. Điều này cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang là thị trường hấp dẫn và nhận được sự quan tâm khá lớn từ dòng vốn ngoại.

Theo chuyên gia Huỳnh Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty cổ phần chứng khoán SJC, động thái bán ròng của khối ngoại gần đây không đáng lo bởi dòng vốn ngoại chỉ chuyển từ mã này sang mã khác và xu thế của thị trường trong ngắn hạn vẫn đang khá tích cực. Dòng tiền đầu cơ được duy trì khá tốt và vẫn đang tìm kiếm cơ hội ở những nhóm cổ phiếu chưa tăng nhiều.

NĐT vẫn có thể tham gia vào thị trường nếu những tín hiệu lạc quan tiếp tục xuất hiện kèm theo thông tin hỗ trợ đáng tin cậy, tuy nhiên vẫn cần tránh hoạt động mua đuổi giá cao trong phiên, đồng thời chú ý đến thanh khoản và động thái của NĐT nước ngoài, đặc biệt là việc đánh giá lại danh mục của các quỹ ETF bởi có thể có những tác động nhất định đến xu hướng thị trường.